زائر هرکه باشد وازهرکجا که آمده باشد ودرطلب هرچه باشد .وقتی گام درحرم می گذارد ودر کناردرهای بزرگ آستان امامان  مقابل ضریح می ایستدوزمزمه  دوستانه راآغازمی کند چنان غرق گفتگو با امام خویش می شود که گویی  جز آن امام هیچ انسان دیگری شنوای گفتگوی آنان نیست .

با این حال زیارت امام زمانی ارزشمند است که همراه باشناخت ومعرفت باشد. هرچند رافت ومهربانی آن بزرگواران باعث می شود که حتی افراد نا آشنا ویا کم معرفت نیز از دریای لطف  وعنایت ایشان بهره مند شوند ولی این لطف ها باید زمینه ای شود  تا انسان به معرفت بیشتر روی آورد ودر اندیشه وعمل خود راپاکیزه کند تابه این  وسیله به خداوند نزدیکترشود.

مفهوم زیارت

زیارت درمعنی لغت عرب  به معنای میل کردن وتمایل به کاررفته است ودراصطلاح به معنای حضور در نزد زیارت شونده  به خاطر تکریم وتعظیم او است.

 زائر  به معنای کسی که میل وگرایش به کسی  یاچیزی دارد.

زیارت شونده به معنای شخص یاچیزی که میل وگرایش زائربه سوی او است.

معرفت زیارت

معرفت همان شناخت است که به تدریج دراثر عمل به دستورات وتحقیق وتعمل درسیره بزرگان وبزرگ شدن در مجالس و محافلی که با یاد وبرای بزرگداشت آن حضرات واحیای علوم ایشان برپا می شود ، بدست می آید.

معرفت اهل  بیت  (ع)  ازاین جهت اهمیت دارد که موجب معرفت به خدا می گردد . پیامبر ومعصومین (ع) به مثابه آیه های الهی بر روی زمینند که شناخت ایشان موجب شناخت خداوند ونزدیکی به ایشان تقرب به خدا می شود .

 براین اساس هر زائری که بامعرفت وشناخت مقام صاحب  این مرقد واهداف او به زیارت برود ، از     صاحبان  قبر الهام می گیرد و اصول وتعالیم مکتب  را بیاد می آورد ، وهر زیارت وسلام او سرشار از این آموزشها والهام ها است.

ارزش بهای زائر به محبت  همراه با معرفت اوست ؛  همانطور که در زیارت جامعه کبیره می  خوانیم   خداوندا ، ازتو می خواهم که مرا در شمار عارفان به خاندان پیامبر (ص) وآشنایان به حق  آنان قرار دهی.

برای روشن شدن این مطلب  می توان به این روایت اشاره کرد :  وقتی  که امام صادق(ع) درباره زیارت همراه با معرفت امام رضا (ع) سخن می گفت ، فردی  از امام درباره (  عارفا" بحقه  ) پرسید ، امام درپاسخ فرمودند:  بدانید او ( علی ابن موسی ) امامی است که اطاعتش ازطرف خدا واجب است ، اودور ازوطن وشهید  است . هرکس او رازیارت کند

درحالی که عارف به حق وی باشد ، خداوند اجر هفتاد شهید به او عنایت کند، شهیدی که  به واقع در کنار رسول الله (ص) به شهادت رسیده است.

فلسفه زیارت

بدون شک  تعظیم ونکوداشت بزرگان وفرهیختگان ونیز زنده نگاهداشتن نام ویاد ایشان پس از مرگ، لازمه  محبت ، عشق وارادت انسان به نیکی ها وکمالات است وریشه در فطرت و سرشت آدمی دارد افزون براین ، روایات بسیاری نیز در متون دینی  ما مسلمانان وجود دارد که جایگاه زیارت ائمه اطهار(ع) و   فضیلت آن  را در اسلام روشن می سازد .

اولیا الهی  بدلیل برخورداری از عالی  ترین ظرفیتها وشئون وجود ی در نظام وجود، رشته اصلی هدایت بندگان خدا و اتصال آنها به خدای متعال هستند وهیچیک  از آیات الهی دراین باب  کمتر از اولیا الله نیستند. آنها جامع اسماء و وصفات کمالی هستند واین جهت مواجه شدند با وجود پر برکت آنها بیشترین ظرفیت  را برای لقاء  خدای متعال دارد.

باید توجه داشت که ائمه اطهارع ) را می توان باحضور در کنار بارگاه مطهر آنان زیارت کرد ، همچنان که زیارت دور نیز مورد قبول وتوصیه است ، اما سفارش وتاکید  روایات بر حضور زائردرکنار مزار شریف امان بیشتراست.

درزیارت آگاهانه و از روی معرفت ائمه معصومین (ع) به عنوان زیارت انسان کامل و ولی خداوند، بهره های مادی ومعنوی بسیاری ارزشمندی قابل دریافت است  که می تواند فلسفه آن باشد که از آن جمله می توان بدین موارد اشاره کرد: زیارت  درواقع ارتباط باخداوند است ؛ زیارت اعلام وابراز محبت به خداست ؛ زیارت تکریم وتعظیم انسان کامل است ؛ زیارت، تجدید بیعت با انسان کامل است ، زیارت ، ارتباط با انسان کامل و وصل شدن به جوهرانسانیت است؛ زیارت امامان ایمان واظهار تواظع در برابر دین است؛ زیارت ، اعراض از دنیا ، یاد مرگ ودورساختن موانعی است که اورا ازمسیر کمال باز میدارد.

زیارت در نگاه پیامبر(ص)

عبداللّه، پسر عمر از رسول اکرم(ص) نقل می کند: هر کس به زیارت من بیاید وانگیزه ای جز زیارتم نداشته

باشد، برمن لازم است که شفیع او در روز قیامت باشم.در کامل الزیارات نیز از پیامبر اسلام  اینگونه نقل شده

است: هر کس مرا درزمان  حیات و یاپس وفاتم زیارت کند ،  به طور حتم درروز قیامت هم  جوار با من خواهد بود.

زیارت در نگاه امام رضا(ع)

درروایت امام رضا(ع) فرمودند: هر امامی را بر گردن پیروانش عهدی  است که وفای به آن عهد جز با زیارت

قبور آن امامان کامل وتمام نمی شود.

ثمره زیارت

رسو ل خدا درباره ثمره زیارت اهل بیت (ع)  خطاب به امیر المومنان فرمودند: ای علی(ع) آنان که قبر تور و

فرزندانت را زیارت می  کنند همانند کسانی هستند که بعد از حج واجب ، هفتاد حج بجای آورده باشند ، وبه هنگام بازگشت از زیارت شما ، از آلودگی ها پاک می شوند ، مانند روزی که از مادر متولد شده اند...... ولی افراد پست و فرومایه زائران قبور شما را نکوهش می کنند، گویی به گناه ناشایستی آلوده شده اند انها بدترین امت من هستند ، شفاعت  من به آنان نمی رسد وبرحوض من وارد نمی شوند.