با اندك نگاهي به تاريخ پر از فراز و نشيب اسلام به خوبي مي توان سختي و نا ملايمات فراواني را بر اين آيين مقدس و پيروان راستينش مشاهده كرد، از سخت گيري و فشارهاي نظامي و اقتصادي كفار قريش گرفته تا بي بصيرتي و بي وفايي هواداران دنيا طلب داخلي.

از نامهرباني و بي اخلاقي دشمنان خارجي اگر چشم بپوشيم، كه انتظاري جز عداوت از آنها نيست، لطمات جبران ناپذيري كه هواداران به ظاهر خدا پرست بر اين مذهب روا داشته اند قابل بخشش نيست.

ناديده گرفتن هجمه و فتنه هايي كه ظاهر گرايان اسلامي بر اين آيين پاك وارد نموده اند كار سختي است، هر چند كه ساليان درازي از بدو شكل گيري اين مذهب مي گذرد ولي هنوز كه هنوز است، گويا اسلام و مسلمانان قرار نيست از كيد اين چنين دشمناني آسوده بمانند.

ممانعت از حج گناهي همپاي كفر
به اذعان مفسران قرآن كريم مراد از جمله «فَالَّذِينَ كَفَرُوا» مشركين مكه است، كه به نبوت رسول خدا (صلي الله عليه و اله) كفر ورزيدند و در اول بعثت، يعنى قبل از هجرت، مانع از گرويدن مردم به اسلام مى شدند. و مقصود از«سبيل اللَّه» همان اسلام است، و نيز مومنين را از داخل شدن به مسجد الحرام، براى طواف كعبه، و نماز خواندن در آن و ساير عبادات باز مى داشتند.

«إِنَّ الَّذينَ كَفَرُوا وَ يَصُدُّونَ عَنْ سَبيلِ اللَّهِ وَ الْمَسْجِدِ الْحَرامِ الَّذي جَعَلْناهُ لِلنَّاسِ سَواءً الْعاكِفُ فيهِ وَ الْبادِ وَ مَنْ يُرِدْ فيهِ بِإِلْحادٍ بِظُلْمٍ نُذِقْهُ مِنْ عَذابٍ أَليمٍ؛[سوره حج آيه 24] كسانى كه كفر ورزيدند و [مردم را] از راه خدا و مسجد الحرام- كه آن را براى مردم قرار داديم و مقيم و مسافر در آن يكسانند- باز مى دارند، و نيز هر كه در آنجا كج روى و ستمكارى- آزار مردم- خواهد او را از عذابى دردناك بچشانيم».

تاريخ اسلام بارها ممانعت زيارت بيت الله الحرام را به خود ديده است. عده اي كافر و دشمن خدا روزي راه خانه خدا را بر پيامبر خدا بستند و اجازه زيارت و عبادت را به او ندادند؛ و روزي ديگر هم با كشيدن نقش قتل ولي خدا در خانه خدا مانع از ادامه حج او شدند.

اين آيه شريف پرده از گناهي سخت بر مي دارد كه بي شباهت به كفر نيست؛ چرا كه تنها كفار و بي خبران از احكام الهي، مانع عبادت و بندگي خدا مي شوند. هر چند اين آيه شريف مزاحمت و جلوگيرى كفار مشرك از ورود مومنين به مسجد الحرام را ذكر مى كند، و تهديدى كه به ايشان نموده نقل مى كند[1] اما گويا كساني در اين عصر نيز دوست مي دارند كه مصداق««إِنَّ الَّذينَ كَفَرُوا وَ يَصُدُّونَ عَنْ سَبيلِ اللَّهِ» باشند.

به اذعان مفسران قرآن كريم مراد از جمله «فَالَّذِينَ كَفَرُوا» مشركين مكه است، كه به نبوت رسول خدا (صلي الله عليه و اله) كفر ورزيدند و در اول بعثت، يعنى قبل از هجرت، مانع از گرويدن مردم به اسلام مى شدند. و مقصود از«سبيل اللَّه» همان اسلام است، و نيز مومنين را از داخل شدن به مسجد الحرام، براى طواف كعبه، و نماز خواندن در آن و ساير عبادات باز مى داشتند.[2]

نامهرباني و دشمني كفار قريش تمامي ندارد
خانه خدا مِلك آبا و اجدادي گروه و يا خاندان خاصي نيست. در ادامه تفسير اين آيه شريف علامه طباطبايي مي فرمايد: «الَّذِي جَعَلْناهُ لِلنَّاسِ» وصف مسجد الحرام است. است كه خداوند آن را محل عبادت براي بندگان قرار داده است. «جعلناه لعبادة الناس؛[سوره حج، آيه24] آن را محل عبادت مردم قرار داديم»، نه اينكه ملك آن را به مردم واگذار نموديم.

به راستي كه بايد به مسلمان بودن عده اي از حكمرانان و سران كشور اسلامي شك و ترديد داشت، چرا كه رفتار و منشي كه اينان از خود نشان مي دهند، با هيچ يك از موازين و آموزه هاي اسلامي همخواني ندارد؛ چرا كه رفتار ايشان بيشترين شباهت را به كفار جاهلي دارد.

هر چند در صدر اسلام عده اي كافر و از خدا بي خبر به خود اجازه دادند كه مانع زيارت و عبادت پيامبر و ولي خدا در امن ترين مكان دنيا شوند، ولي در عصر كنوني نيز خاندان آل سعود كه خود را كليد دار و خادم حرم الهي خطاب مي كنند، همانند مزدوراني، جيره خوار كشورهاي استكباري، مانع اين عمل عبادي براي ساير كشور هاي اسلامي مي شوند.

خانه خدا مِلك آبا و اجدايي نيست
خاندان آل سعود با مديرت غلط و با سوء استفاده از اين مكان شريف و ممانعت از مناسك عبادي براي كشورهايي همچون ايران ، سوريه و يمن و حتي عراق نه تنها مانع عبوديت و بندگي خدا شده اند؛ بلكه به گونه اي عمل مي نمايد كه بيشتر منافع كشورهاي غير اسلامي فراهم شود.

در ادامه تفسير اين آيه شريف علامه طباطبايي مي فرمايد: «الَّذِي جَعَلْناهُ لِلنَّاسِ» وصف مسجد الحرام است. است كه خداوند آن را محل عبادت براي بندگان قرار داده است. «جعلناه الناس؛[سوره حج، آيه24] آن را محل عبادت مردم قرار داديم»، نه اينكه ملك آن را به مردم واگذار نموديم.

پس به حكم اين آيه، مردم مالك هستند كه در مسجد الحرام عبادت كنند، و كسى نتواند از ايشان جلوگيرى كند. و اگر اينطور تعبير فرموده براى اين است كه بفهماند عبادت مردم در مسجد الحرام حق ايشان است، و جلوگيرى ايشان، تعدى در حق و الحاد به ظلم است. هم چنان كه اضافه «سَبيلِ» به كلمه «اللَّه» براى افاده اين معنا است كه جلوگيرى مردم از عبادت در مسجد تعدى به حق خدا است. مويد اين معنا اين است كه بعد از جمله مورد بحث فرموده:«سَواءً الْعاكِفُ فِيهِ وَ الْبادِ» يعنى اهل آن و خارجى هايى كه داخل آن مى شوند، در اينكه حق دارند در آن مسجد عبادت كنند برابرند.[3] در آنجا بومي هاى مكه و غير بومي هايى كه از خارج آمده اند، يكسانند و هيچكدام بر ديگرى برترى ندارند.[4]

آثار و تبعات شوم ممانعت از حج

1). آثار اخروي:شايد خاندان آل سعود اين فتنه جديد و ممانعت از برپايي مناسك حج را براي خود، برگ برنده اي قلمداد نمايند، تا اينكه وجه ي كشور آزادي خواه و مسلماني همچون ايران را مخدوش نمايد, ولي در واقع با اين كار لكه سياهي بر كارنامه ي ننگين خود ثبت نمودند.

كار زشت و غير اسلامي كه خداي متعال در قرآن كريم به شدت از آن نهي نموده و مجازات سنگيني براي آن بيان فرموده است. «وَ مَنْ يُرِدْ فِيهِ بِإِلْحادٍ بِظُلْمٍ نُذِقْهُ مِنْ عَذابٍ أَلِيمٍ» اين جمله كيفر كسى كه مردم را در اين حق ظلم مى كند بيان مى فرمايد، و لازمه آن تحريم اين عمل، يعنى بازدارى مردم از دخول مسجد براى عبادت است. معناى آيه اين است كه: كسانى كه كافر شدند و همواره مردم را از راه خدا، كه همان دين اسلام است، باز مى دارند و مومنين را از ورود به مسجد الحرام كه ما آن را معبدى براى مردم قرار داديم كه عاكف و بادى در آن برابرند، جلوگيرى مى كنند بدان ها از عذاب مى چشانيم چون آنها با مردم با الحاد و ظلم مواجه مى شوند و كسى كه چنين باشد ما از عذابى دردناك بدو مى چشانيم.[5]

2). آثار دنيايي:حج ميعاد گاه بندگان خدا ، محلي براي تجلي همبستگي و اتحاد اسلامي است. محلي كه عظمت و بزرگي جهان اسلام به ساير بلاد مخابره مي شود؛ هرگونه ممانعت و خلل در بر پايي اين مراسم عبادي و جلوگيري از ورود مسلمان در اين اجتماع و ميعادگاه بزرگ اقدامي در جهت سست نمودن اتحاد اسلامي و خشنود ساختن دشمنان اين آيين و مذهب است. چه خوب كه خاندان آل سعود براي حفظ دولت خود بار ديگر در معنا و مفهوم آين آيه شريف مي انديشيدند: «وَ أَطيعُوا اللَّهَ وَ رَسُولَهُ وَ لا تَنازَعُوا فَتَفْشَلُوا وَ تَذْهَبَ ريحُكُمْ؛[سوره انفال، آيه 46] و خدا و پيامبرش را فرمان بريد و با يكديگر ستيزه و كشمكش مكنيد كه سست و بددل شويد و نيرو و دولتتان برود»

سخن آخر:
در واقع اين ممانعان از برپايي حج علاوه بر انكار حق، مرتكب سه جنايت بزرگ شده اند: 1- جلوگيرى از راه خدا و ايمان و طاعت او 2- جلوگيرى از عبادت كنندگان و زوار خانه خدا و قرار دادن امتيازى براى خود 3- در اين سرزمين مقدس دست به ظلم و گناه و الحاد مى زنند. خداوند اين گروه را كه مستحق عذاب اليم هستند، كيفر مى دهد.[6]

علي بيرانوند/كارشناس حوزه-بخش قرآن تبيان

پي نوشت ها:
[1]. ترجمه الميزان: ج 14، ص 517.
[2]. همان.
[3]. همان.
[4]. ترجمه مجمع البيان في تفسير القرآن: ج 16، ص202.
[5]. ترجمه الميزان: ج 14، ص 517.
[6]. تفسير نمونه: ج 14، ص61.